Gerçek (True) Ortofoto Ve Coğrafi Veri Üretimi İşi Projesi

İstikşaf ve Röperleme

FTP alanına yer kontrol noktalarının röper krokileri yüklenici firma tarafından yüklenmiş olup, teknik şartnameye uygunluğu tespit edilmiştir.

Tesis Kontrolü

Yüklenici firma arazi çalışmalarına başlamadan önce, bölgeye gideceği tarihi idareye bildirmiş, idarenin personel kontrol çalışmaları için hazırlıklarını yapmıştır. Tesis kontrollleri yüklenici firma tarafından yapılarak, günlük olarak idareye raporlanmıştır. İdare kendi personeli ile arazideki tesis çalışmalarını bizzat yerinde kontrol etmiştir. Bu kapsamda yer kontrol noktaların arazi tesis durumları İl Müdürlüğü personelleri aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.

Arazi	İdare(CBSGM)
Tesis Durumu	*
Fotoğraf	*
Röper	*
Ölçüm	*

Ham Data Teslim Kontrolü

Yer kontrol noktaları ölçümlerini içeren ham dataların FTP alanına yüklendiği kontrol edilmiştir.

	Alt Yüklenici Firma	Ana Yüklenici	İdare (CBSGM)
Ham Veriler	*	*	*
Konum Hesaplamaları	*	*	*
Yükseklik Hesaplamaları	*	*	*

Jeodezik Hesap Kontrolleri

Yapılan Jeodezik hesaplamalar sonucu değerlenedirme sonuçları kontrol edilmiştir.

Hesap Kontrolü

Araziden ölçüleri yapılan noktalardan örnekleme noktaları alınarak tekrar hesaplamalar yapılmıştır. Yapılan jeodeik hesplamaların sonuçları kontrol edilmiştir. 

Kontrol Ölçüleri Değerlendirilmesi

İl genelinde ölçülmüş yer kontrol noktalarında %10’luk örnekleme verisi alınarak hesaplamaları yapılmış olup, bir karşılaştırma tablosu hazırlanmıştır. Noktaların teknik şartnameye uygunluğu tespit edilmiştir.

Yükseklik Hesaplamaları

• GPS Nivelman Kontrolü

Harita Genel Komutanlığından alınan Ntg03 değerlerinin kontrolü firma tarafından yapılmıştır. Firma tarafından  gps nivelman güzergahları belirlendikten sonra idare tarafından firmanın belirlediği güzergaha ek olarak yeni bir güzergah oluşturularak kontrolü yapılmış bulunulmaktadır.

• GPS Nivelman Yüzey Kontrolü

Firma tarafından belirlenen yüzey parametreleri ve jeoid dayanak noktaları kullanılarak bölgeye ait sabit noktaların ortometrik yükseklikleri incelenmiştir.

• Koordinatları Onaylanmış Noktaların Yüzeyden Kontrolü

Proje kapsamında, çalışması yapılan bölgede firma tarafında teslim edilen yüzeyin kontrolü yapılmıştır. Noktaların ortometrik yükseklikleri yüzey üzerinden hesaplatılarak, onaylanmış ortometrik yükseklikleri ile karşılaştırılmasını içeren tablo aşağıdadır. Nokta seçimi yaparken, çalışma alanının içinde olmasına özen gösterilmiştir.

HAVADAN GÖRÜNTÜ ALIMI

Havadan görüntü alımı işlemi  öncesinde yüklenici firma tarafından idareye sunulan uçuş planı ve  havadan görüntü alımı yapılacak hava araçları ile sayısal kameraya ait teknik özellikler ve kamera kalibrasyon raporları incelenerek uygunluğu kontrol edilmiştir.

Havadan görüntü alımı tamamlanan bölgelere ait ham veriler firma tarafından 2şer kopya halinde hazırlanarak process işlemi yapılmak üzere CBSGM gözetiminde Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM)  sistemlerine aktarımı yapılmış ve gizlilik sözleşmesi gereği her teslim edilen Ham Data Diski için ayrı ayrı tutanak hazırlanmıştır. Aktarılan ham verilerin bir kopyası formatlanıp firmaya geri teslim edilerek diğer kopyası Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM)  çalışma ofisinde yer alan kasada yedeklenmiştir.

Ham Veri	Ham Verilerin Teslimi	*
	Ham Verilerin Sisteme Aktarımı	*
	Ham Verilerin Yedeğinin Alınması	*
	Ham Verilerin Depolanması	*
	Kamera Kalibrasyon Raporu Kontrolü	*

Gps-Imu

Havadan görüntü alımı yapılan bölgeye ait daha önce hazırlanan uçuş planı ve fotoğraf çekim noktaları ile uçuş sonrasında firmanın FTP alanına yüklemiş olduğu hesaplanmış GPS-IMU değerleri incelenmiştir. Fotoğraf bindirme oranları ve çekim noktaları kontrol edilerek havadan görüntü alımı işleminin teknik şartnameye uygun olarak yapıldığı tespit edilmiştir.Havadan görüntü alımı işleminde kullanılan TUSAGA-Aktif istasyonları ile process işlemi yapılan GPS-IMU verisi kontrol edilmiştir. 

GPS-IMU Kontrolü	Fotoğraf Bindirme Oranları Kontrolü	*
	Çekilen Fotoğraf Sayısı Kontrolü	*
	Pafta Sayısı Kontrolü	*
	Uçuş Planı Kontrolü	*

Görüntü İşleme

Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezine (ULAKBİM) aktarılan ham veriler (LVL00) , alt yüklenici firma tarafından Microsoft Ultramap yazılımı ile işlenebilir formatlara (LVL02) dönüştürülmüştür.

 

İşlenmiş Görüntüler	LUT Dosyaları	*
	Görüntü Dosyaları	*
	Resim Numaraları İle Eşleşmiş GPS-IMU Dosyaları	*

Radyometrik Düzeltmeler

Teknik Şartname doğrultusunda yapılan radyometrik düzeltme kontrol işlemleri sonrasında elde edilen görüntülerin “True (Gerçek) Ortofoto” üretimi yapılacak yazılım tarafından kullanılabilir olduğu teyiti alınmıştır.Firma tarafından yapılan histogram, color pixel hataları, gölge, asfalt gri tonlama, parlaklık kontrolleri sonrasında resimlerin sonuç ürünleri elde edebilecek uygunlukta olduğu belirtilmiştir. Daha sonrasında İdare tarafından radyometrik düzeltmeleri yapılan resimler üzerinde blok bazlı %10’luk kısmı kontrol edilmiştir.

Fotogrametrik Nirengi İşlemleri

Blokta bindirmeli olarak çekilen hava fotoğraflarında aynı detayların otomatik eşlenmesi ile birbirine bağlanarak fotoğraflardaki Bağlama noktaları (Tie-points) yoğunluğu kontrol edilmiştir.

Firma tarafından fotogrametrik dengeleme için kamera parametreleri, GPS-IMU değerleri, fotoğraf sayıları, kolonlar, YKN nokta koordinatlarını içeren proje dosyasındaki değerler kontrol edilmiştir.  Jeodezik kontrolden geçmiş YKN koordinatları ile fotogrametrik dengelemede kullanılan YKN nokta koordinatları kontrol edilmiştir. Firma tarafından dengeleme öncesi hava fotoğrafları üzerinde işaretlemesi yapılan YKN noktaları kontrol edilmiştir. Dengeleme işlemi sonrasında üretilen dengeleme raporu sonucu çıkan değerler teknik şartname kriterlerine göre kontrol edilmiştir.

Epıpolar Kontrolü

Blok dengelemesi sonucunda, görüntülerdeki piksellerin geometrik doğruluğunun tespiti için blok içinde homojen dağılımdaki görüntülerdeki ortak objelerin işaretlenmesi ve bu ortak objelerin görüntü üzerindeki piksel farklılıkları ( < 0.5 piksel) belirlenerek epipolar kontrol işleri yapılmıştır.

Check Point Dengeleme Hesabı

Dengeleme işlemi sonrasında rapordaki sonuçlar kontrol edilmiştir. Daha sonrasında bloktaki yer kontrol noktalarından check point noktası belirlenir ve bu nokta olmadan blok dengeleme hesabı tekrar yapılmıştır. Dengeleme sonrası check point noktası tekrar okutularak noktanın değerleri kontrol edilmiştir.

Fotogrametrik nirengi sonucunda yazılım tarafından model ve kolon bağlama noktaları hava fotoğrafları üzerinde eşleştirilerek otomatik olarak ölçüldüğü gözlenmiş olup, Teknik şartname kriterlerine göre kontroller gerçekleştirilmiştir.

Dengeleme Hesabına Giren YKN Koordinatları	*
Bağlama Noktaları (Tie-point) Yoğunluğu	*
Fotoğraflardaki YKN İşaretlemesi	*
Dengeleme Hesap Sonuçları	*
Check Point Dengeleme Hesap Sonuçları	*
Geocheck Sonuçları	*

KESİT KONTROL ÇALIŞMASI

Çalışma bölgesi kapsamında, tahdit sınırlarını içeren alanlarda, DSM kontrolü yapmak amacıyla true ortofoto üzerinden  nokta verisi toplanmıştır. Bu noktaların, process sonucu çıkan veri olan DSM üzerinden h ortometrik değerleri okuması yapılmıştır. Aynı zamanda bölgede daha önce çalışılmış olan Halihazır Harita üzerinden, üçgen modelden faydalanılarak bir h ortometrik okuması daha yapılmıştır. Elde edilen iki yükseklik değeri karşılaştırılarak, bir fark tablosu hazırlanmıştır.

Ortofoto Üzerinden nokta verisi toplama

Gerçek ortofoto üzerinden kesitler alınmıştır. Bu veriler, firma tarafından teslim edilen yol verileri ile birleştirilerek, her 10 m  de bir nokta verisi üretilmiştir. Daha sonra bu nokta verisi ULAKBİM sistemindeki DSM’ler üzerinden yükseklik değeri belirlenmiştir.

 

Noktaların Halihazır üzerindeki üçgen model üzerinden h değerinin belirlenmesi

Üretilen nokta verisi Halihazır Harita üzerindeki üçgen model üzerinden okunarak diğer h yükseklik değeri belirlenmiştir.

Fark Tablosu

İki ayrı yöntemle belirlenen h ortometrik değerleri karşılaştırma tablosu hazırlanarak RMS değeri hesaplanmıştır. DSM kontrol işlemleri kapsamında aşağıdaki tabloda RMS değeri ile kontrol işlemine tabi tutulan nokta sayısı belirtilmektedir. Nokta sayısı çok fazla olduğundan dolayı, rapora tablonun son kısmı eklenmiştir. Noktalar büyükten küçüğe doğru sıralanarak, tüm farkların RMS değeri cm cinsinden hesaplanmıştır.